Morgen maakt de Europese Commissie een actieplan bekend waarmee de uitstoot van broeikasgassen in de EU nog verder teruggedrongen moet worden dan reeds gepland. In 2030 moet, in plaats van het nu geldende minimum van 40%, minimaal 50% minder CO2 worden uitgestoten ten opzichte van 1990, met een streefdoel van 55% reductie. In het bijzonder is er aandacht voor strengere eisen aan de uitstoot van auto’s en extra maatregelen in de transportsector. Daarnaast moeten er veel energiebesparende maatregelen genomen worden, om het energieverbruik omlaag te brengen.
Het nieuwe Europese doel van 55% CO2-reductie betekent dat Nederland de eigen afgesproken maatregelen uit het Klimaatakkoord, nu gericht op een reductie van 49% in 2030, verder zal moeten aanvullen. In de praktijk moet Nederland o.a. mogelijk het aantal geplande zonnepanelen en windmolens verdubbelen, om de industrie en transportsector voldoende te verduurzamen.
Nederland loopt al achter met Klimaatakkoord
Het Planbureau voor de Leefomgeving werkt momenteel aan een rapport over in hoeverre Nederland op schema ligt met de uitvoering van de afspraken uit het Klimaatakkoord. Insiders hebben al laten doorschemeren dat Nederland achterloopt, wat betekent dat Nederland niet alleen een tandje moet bijzetten voor de bestaande doelstellingen, maar daar bovenop nog extra zal moeten handelen om ook aan de nieuwe doelstelling te kunnen voldoen.
Overigens steunt Nederland het besluit om de Europese ambitie omhoog bij te stellen en heeft het hier zelf lang op aangedrongen. De CO2-heffing die gepland was voor de Nederlandse industrie leek eerst van de baan, maar is als onderdeel van het Belastingplan vandaag toch als wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gegaan. Mochten er echter Europese strengere en werkende regels komen voor de industrie, dan heeft de Nederlandse heffing niet alleen weinig effect meer, maar dan verliest de Nederlandse industrie niet haar concurrentiepositie ten opzichte van andere lidstaten. Om te voorkomen dat vervuilende industrie van buiten de EU wel een voordeel krijgt, wordt er een extra belasting geheven op die ‘vuil geproduceerde’ producten.
Het nieuwe Europese Klimaatplan zal eerst nog de komende maanden moeten worden goedgekeurd door het Europees Parlement. Welke maatregelen Nederland allemaal extra zal moeten nemen om aan de nieuwe doelstellingen te voldoen wordt de komende tijd vastgesteld door een commissie onder leiding van Laura van Geest, voorzitter van de Autoriteit Financiële Markten. Eind dit jaar wordt dit pakket met maatregelen aan de Tweede Kamer overhandigd, maar een beslissing over de uitvoering wordt vooruitgeschoven naar het nieuwe kabinet na de verkiezingen van volgend jaar.
Elektrificatie, biobrandstof en verruiming ETS
Enkele speerpunten uit de Europees voorgestelde maatregelen zijn strengere CO2-criteria voor auto’s, mede door de groeiende populariteit van bijvoorbeeld SUV’s, die relatief vervuilend zijn. Men hoopt hiermee de ontwikkeling van elektrische auto’s aan te sporen. Nederland heeft al besloten dat vanaf 2030 alleen nog maar elektrische auto’s nieuw verkocht mogen worden in Nederland.
Daarnaast wil men de luchtvaart en scheepvaart extra gaan aanpakken. Het aantal Europese vluchten moet teruggebracht worden en er moeten zoveel mogelijk alternatieve duurzame brandstoffen gebruikt worden, zoals biokerosine. Elektrificatie van de luchtvaart en zeescheepvaart is technisch nog niet goed mogelijk, zodat biobrandstoffen het meest voor de hand liggen. Wel met de voorwaarde dat dit met duurzaam verworven biomassa is vervaardigd. Op de langere termijn wordt ook een rol voor waterstof voorzien.
Om de transportsector verder tot verduurzaming aan te zetten wil met het emissiehandelssysteem verder aanpassen. Nu moeten maatschappijen alleen emissierechten kopen voor vluchten naar Europese bestemmingen, maar dit wel men verder gaan uitbreiden. Ook moet de zeescheepvaart onder het systeem gaan vallen. Naast de uitbreiding van de sectoren, moet het aantal beschikbare emissierechten juist sterk gereduceerd worden, en worden er minder gratis rechten vergeven aan de luchtvaart.
Tot slot is energiebesparing een van de voornaamste punten van inzet voor de EU, met name in de zware industrie. Ook woningen moeten van betere isolatie voorzien worden voor een lager energieverbruik. Voor de elektrificatie van vervoer, industrie en huishoudens is de verwachting dat de vraag naar duurzaam opgewekte elektriciteit nog verder zal toenemen. Volgens de elektriciteitstafel van het Klimaatakkoord is voor een reductie van 55% CO2 een verdubbeling van het aantal nu geplande zonnepanelen en windmolens nodig in Nederland.
Mogelijk worden enkele gevoelige onderwerpen in Nederland, zoals rekeningrijden of het maximaal aantal toegestane koeien, binnenkort weer onder de loep genomen.